ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟ

 

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΦΙΛΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΣΕΑ ΑΘΗΝΑΙΟ . ΤΑΥΤΙΣΘΗΚΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΑΥΤΗΝ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΑΥΤΗΛΙΑΣ .....Ιδετε εδω...

Στήριξε το έργο του Ιδρύματος για ανάπτυξη του Δικτύου Καμερών στα Ελληνικά Λιμάνια βάζοντας από τους πρώτους την Ελληνικής Κατασκευής κάμερα τοπίου, στο κτήριο  της Ηπειρωτικής  (ιδε ανωτέρω φωτο)  να προβάλλει Διεθνώς αλλά και να εποπτεύει το Λιμάνι του Πειραιά σε ζωντανή σύνδεση αλλά και σε παραγωγή Βίντεο.

ι

ΕΦΥΓΕ ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΥΠΑΤΡΙΔΗΣ - ΕΦΥΓΕ Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ

 ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ : ΚΟΙΝΗ ΜΑΣ ΑΓΑΠΗ, Η ΕΛΛΑΔΑ.

Είναι σπάνιες οι Φορες που ενας ΑΝΔΡΑΣ κλεινει σε μια επιστολή τις παρακαταθηκες του για την Ελλαδα που αγαπησε οσο τιποτα στον Κοσμο.

 

Οι Κοσμοπολιτες και γεματοι αυτοποπεποιθηση Ελληνες αγαπουν την Πατριδα Ελλαδα και αφοσιωνουν ολη τους την ζωη στην  Οντολογικη της Υποσταση που γινεται και δικη τους.

 

Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ, που εφυγε σημερα, προσεφερε στην Ελλαδα και εφερε την λαμψη της σε παγκοσμιες διαστασεις.

 

Μια Επιστολή του Ανδρεα Ποταμιανου που γραφτηκε το 2020 προς τον Κυριακο Μητσοτακη,  ειναι περισσοτερο μια Εθνικη Παρακαταθηκη ενος Ελληνα Δημιουργου, που ειχε την ευσισθησια να ενστερνισθει τον Ελληνικο Πολιτισμο, να υποστηριξει το Ανθρωπινο μετρο αλλα και ολες τις αξιες που ειναι ΕΛΛΑΔΑ. 

 

Η επιστολη αυτη ειναι ταυτοχρονα ενας Απολογισμος Ζωης, μια Κριτικη για τις  αποφασεις και για το που αυτες οδηγησαν και την Ελλαδα, μια Διδακαλια με Διαχρονικη αξια και εφαρμογη που δειχνει το μελλον της Ελλαδας αλλα και του Ανθρωπου στον Κοσμο.

 

 Ενα δακρυ βαρυ στα ματια μας για τον Ανθρωπο που μας εδεσε αμοιβαια αγαπη και εκτιμηση, που μας εδεσε η ΚΟΙΝΗ ΜΑΣ ΑΓΑΠΗ, Η ΕΛΛΑΔΑ

 

Μέ τον Ανδρεα Ποταμιάνο μας εδενε (και θα μας δενει παντα) η Αγαπη για την Ελλαδα. Οικογενειακη Φιλια απο τον Πατερα μου Περσεα Αθηναιο, κοινο χτυποκαρδι για την Ελληνικη Σημαια για την Ελλαδα.  Η Φωτογραφια ειναι της 17ης Μαιου 2016 στον Εξωστη του Γραφειου του στο Κτηριο της ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ στην Ακτη Μιαουλη. Ενα Φωτεινο χαμογελο αυτο που πηγαζει απο γνησιοτητα και καθαροτητα ψυχης. Ματιά γεματη φως που εκφραζει ονειρο και δημιουργια μεχρι τον τελευταιο "αποπλου"......

 

 

 

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ :

(Την Δημοσιευσε το ΝΕW MONEY  ιδε  εδω

Το ΝΜ δημοσιεύσει αποκλειστικά επιστολή του «πατριάρχη» της Ελληνικής κρουαζιέρας, Ανδρέα Ποταμιάνου προς τον πρωθυπουργό και  την κυβέρνηση

Ο Ανδρέας Ποταμιάνος είναι από τους  «σοφούς» της ελληνικής επιβατηγού ναυτιλίας. Από τους πρωτεργάτες της «ίδρυσης» και παγκόσμιας  ανάπτυξης της ελληνικής  κρουαζιέρας, είναι ακριβοθώρητος και σπάνια έχει δώσει συνεντεύξεις  παλιότερα.

Για τον λόγο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα η επιστολή που συνέταξε με θέμα τα προβλήματα της κρουαζιέρας γενικότερα αλλά και εν μέσω πανδημίας την οποία απέστειλε στον υπουργό Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη με κοινοποίηση   στον Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, Υπουργό Τουρισμού, κ. Θεοχάρη Θεοχάρη, Υφυπουργό Τουρισμού, κ. Εμμανουήλ Κόνσολα, Υπουργό Επικρατείας, κ. Γεώργιο Γεραπετρίτη, Γενικός Γραμματέας ΕΟΤ, κ. Δημήτριο Φραγκάκη.

Επιστολή την οποία δημοσιεύει το ΝΜ. Στην αρχή κάνει αναφορά στην ιστορία της οικογένειάς  του στην Επιβατηγό Ναυτιλία και στη συνέχεια εστιάζει στα προβλήματα του κλάδου και στις λύσεις.

Μία κατάθεση ιδιαίτερης βαρύτητας.

Αναλυτικά:

«Θα ήθελα με την επιστολή μου αυτή να σας ενημερώσω σχετικά με την πολιτική και τη στρατηγική που θα πρέπει να χαραχθεί  ώστε η χώρα μας να επωφεληθεί στο μέλλον από το τραγικό γεγονός που αντιμετωπίζουμε παγκοσμίως και το οποίο θα επηρεάσει την πατρίδα μας σε πολλούς τομείς της οικονομίας.

Η παρούσα κρίση θα πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις εάν ήταν προβλέψιμη ή όχι,  ή εάν οφείλεται σε λάθος επιπόλαιων χειρισμών από την παγκόσμια κοινότητα.

Εγώ θα προσπαθήσω να αναφερθώ στον τομέα της Επιβατηγού Ναυτιλίας και συγκεκριμένα στα πλοία περιηγήσεων και κρουαζιερών.  Έχω ασχοληθεί περισσότερο από  50 χρόνια στον τομέα αυτόν, ως Πρόεδρος  της Ενώσεως Επιβατηγών  Πλοίων επί  23 χρόνια και ως αντιπρόεδρος άλλα τόσα και τώρα ως αντιπρόεδρος στον  τομέα κρουαζιερών του ΣΕΕΝ, ο οποίος, υπό την προεδρία του κ. Μιχάλη Σακέλλη  εκπροσωπεί περισσότερα από εκατό πλοία.

Η οικογενειακή εταιρεία «Ηπειρωτική» ήταν η πρώτη που δημιούργησε τον συγκεκριμένο κλάδο της ναυτιλίας παγκοσμίως.  Από το 1953, για πρώτη φορά, ξεκινήσαμε τις κρουαζιέρες στα Ελληνικά νησιά με τους αείμνηστους  Νίκο Φωκά, Γενικό Γραμματέα και Αριστομένη Παπαχελά, διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΟΤ.

Γρήγορα η «Ηπειρωτική» επεξέτεινε τις κρουαζιέρες αυτές ανά την υφήλιο οργανώνοντας τακτικές περιηγήσεις στην Καραϊβική, στην Αλάσκα, στον Αμαζόνιο, στον Ορινόκο,  στα νησιά Γκαλάπαγκος, στην Ερυθρά Θάλασσα, στην Βαλτική και κρουαζιέρες στον Ειρηνικό, στην Χαβάη, την Καλιφόρνια και το Μεξικό.

Εκείνο που προσέφεραν οι κρουαζιέρες αυτές δεν ήταν μόνο τα σχεδόν «απάτητα από θαλάσσης» μέρη, τα καινούρια λιμάνια και τα εξωτικά νησιά που δεν είχε επισκεφθεί πλοίο κρουαζιέρας μέχρι τότε.

Το σημαντικό που προσέφεραν τα πλοία αυτά ήταν μια αληθινή φιλοξενία και άψογα ελληνικά πληρώματα, που έδιναν στους επιβάτες το αίσθημα φιλοξενίας και υπηρεσιών πρωτόγνωρων για εκείνη την εποχή.

Τα πλοία έφεραν την Ελληνική σημαία, κάνοντας όλους μας υπερήφανους, και  εκάλυπταν μέρη άγνωστα τότε για πολλούς επιβάτες που ήταν  κυρίως Αμερικανοί, Άγγλοι, Γερμανοί και από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.  Ακόμα στην Αλάσκα και σε άλλα μέρη είναι εγγεγραμμένο το όνομα του πλοίου της «Ηπειρωτικής», ΙΑΣΩΝ, που ήταν το πρώτο κρουαζιερόπλοιο  που επισκέφτηκε την περιοχή.

Η  επιτυχία των κρουαζιερών ήταν τόσο μεγάλη ώστε πολλοί από τους επιβάτες να επαναλαμβάνουν τα ταξίδια δύο και τρεις φορές τον χρόνο (οι περίφημοι “repeaters”) όχι μόνο για να δούν τα αξιοθέατα αλλά να συναντήσουν ξανά έναν φίλο τους, τον καπετάνιο, τον μηχανικό, τον cruise director, έναν θαλαμηπόλο που τους εξυπηρέτησε -τον αισθάνονταν φίλο τους -, τον Γιάννη, τον Κώστα, τον Γιώργο, τον Άδωνη…- με τους οποίους είχαν συνδεθεί κατά την διάρκεια των κρουαζιερών.

Η ζωή στα πλοία ήταν καλά σχεδιασμένη. Με ψυχαγωγία, με διαλέξεις  επιστημονικές και βεβαίως με πλούσια εστίαση που δεν την εύρισκαν τότε στα καλλίτερα ξενοδοχεία.

Την επιτυχία εκείνη ακολούθησαν και άλλες  Ελληνικές εταιρείες  με πλοία υπό Ελληνική σημαία όπως η SUNLINE, ο Τυπάλδος, ο Καβουνίδης, ο Κυρτάτας, ο Χατζηϊωάννου, ο Κολάκης, η γνωστή «HELMES», o Χανδρής, η «GREEKLINE»  και αργότερα η «FESTIVAL» και ο Περικλής Παναγόπουλος.

Η επιτυχία αυτή κίνησε το ενδιαφέρον του εξωτερικού, κυρίως των Αμερικανών, (όχι όμως και του αμερικανικού κράτους που διατήρησε το Jones Act -Cabotage-  για τα πλοία με αμερικανική σημαία)  οι οποίοι αντελήφθησαν ότι θα έπρεπε  να επενδύσουν στον τομέα αυτόν που παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον.

Προσπάθησαν να αντιγράψουν ακριβώς ό,τι είχαμε σχεδιάσει από την αρχή: Ψυχαγωγία  στα πλοία και επισκέψεις στα διάφορα αξιοθέατα. Αντελήφθησαν όμως και κάτι άλλο, ότι για λόγους οικονομικούς θα έπρεπε να ναυπηγηθούν τεράστια πλοία και να ναυτολογηθούν τριτοκοσμικά πληρώματα, με μικρό οικονομικό κόστος,  ώστε να δημιουργήσουν μεγάλη κερδοφορία για τις εταιρείες τους.

Έτσι γύρω στο 1975 άρχισε ο «πόλεμος». Θα έπρεπε  να «εξουδετερωθεί» η ελληνική σημαία και τα ελληνικά πληρώματα για να παραχωρήσουμε τη μοναδική μας γεωγραφική θέση υπό ξένες σημαίες πλοία και συμφέροντα.

Στον «πόλεμο» αυτόν επιστράτευσαν τις πρεσβείες τους, μέσα ενημέρωσης, ανθρώπους της Ελληνικής Ναυτιλίας που δεν είχαν σχέση με τις ελληνικές κρουαζιέρες ακόμη και πολιτικούς, υποσχόμενοι  ότι αν καταργηθεί το προνόμιο των ελληνικών πλοίων να επιβιβάζουν και να αποβιβάζουν επιβάτες στον Πειραιά θα πλημύριζαν την Ελλάδα με ξένους και  με μεγάλο όφελος για την ελληνική οικονομία, ότι  θα επισκεύαζαν τα πλοία τους στην Ελλάδα, ότι θα είχαν αφετηρία την Ελλάδα  ως «home port» και πολλά άλλα τέτοια.

Βεβαίως η δυνατότητα να παραλαμβάνουν επιβάτες και να πηγαίνουν στο εξωτερικό υπήρχε χωρίς κανένα περιορισμό.  Το πρόβλημά τους  ήταν πώς θα ανταγωνιστούν τα ελληνικά πλοία στον χώρο τον δικό μας, της Ανατολικής Μεσογείου όπου είχαμε καθιερωθεί. Ο «πόλεμος» από μέσα και έξω ήταν σκληρός.

Η Ένωσή μας με την βοήθεια και την στήριξη  της «Καθημερινής» και κυρίως του κ. Δημήτρη Καπράνου, της γνωστής δημοσιογραφικής οικογένειας Τσαμοπούλου και άλλων μέσων ενημέρωσης, προσπάθησε επί χρόνια να δώσει στους πολιτικούς να αντιληφθούν το ότι το να ενδώσουμε στις απαιτήσεις των ξένων θα ήταν καταστρεπτικό για την Ελληνική Ναυτιλία.

Η «Ηπειρωτική» είχε και μια άλλη  εμπειρία.  Το 1993 αποφασίσαμε να συνεργαστούμε με μια από τις μεγάλες Αμερικανικές εταιρείες.  Το δοκιμάσαμε αλλά γρήγορα αντιληφθήκαμε ότι ο σκοπός τους δεν ήταν να προβάλουμε τις αρχαιότητες μας, την ελληνική φιλοξενία ή τα Ελληνικά νησιά,  αλλά οι επιβάτες να παραμένουν για μεγάλο διάστημα στα πλοία,   περιορίζοντας τον χρόνο παραμονής στα νησιά ούτως ώστε να αναγκάζονται να ξοδεύουν τα χρήματά τους πάνω στο πλοίο και όχι στα μέρη που επισκέπτονται, κάτι που βεβαίως ήταν σε  βάρος της ελληνικής οικονομίας.

Είδαμε ότι αλλάζει τελείως το σκηνικό της φιλοξενίας, της προβολής και των σχέσεων, καθώς  στη μελλοντική πολιτική τους περιλαμβανόταν το να αντικατασταθούν τα ελληνικά πληρώματα με τριτοκοσμικά και βεβαίως να αλλάξει η σημαία!

Για τους λόγους αυτούς  αποφασίσαμε να διακόψουμε τη συνεργασία και να προσπαθήσουμε να παλέψουμε μόνοι μας.  Ίσως εκ των υστέρων οικονομικά και σε συνδυασμό με τις μετέπειτα εξελίξεις παγκοσμίως,  δεν  ήταν η καλύτερη λύση για την εταιρεία μας.

Αυτό όμως δεν το λογαριάσαμε και πρέπει να πω  πως για την απόφαση αυτή  βρήκαμε συμπαράσταση από τον τότε Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Ναυτιλίας.  Ήταν μία απόφαση για την οποία ουδέποτε μετανιώσαμε…

Πέρασαν χρόνια, οι διάφορες κυβερνήσεις -εκτός της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος προσωπικά είχε αντιληφθεί απολύτως το πρόβλημα  και κυρίως της τελευταίας περιόδου του ΠΑΣΟΚ και ελάχιστων αδύναμων φωνών-  εκάμφθησαν προ των απαιτήσεων των ξένων με αποτέλεσμα, όπως είχαμε προβλέψει και προειδοποιήσει (Η «Καθημερινή είχε τότε δημοσιεύσει άρθρο με τίτλο «Σαμποτάζ στο καμποτάζ») να καταγκρεμιστεί το ΝΑΤ από έσοδα, να χάσουν οι Έλληνες ναυτικοί την δουλειά τους στις κρουαζιέρες και να υποσταλεί η Ελληνική Σημαία από τα ελληνικά πλοία.

Οι επισκευαστικές βάσεις ερημώθηκαν και ο ελληνικός κλάδος πέρασε σε δοκιμασία.

Η σημαία του Παναμά, της Λιβερίας, των νήσων Μπαχάμας και Μάρσαλ υψώθηκαν σε πλοία αντί της Ελληνικής.  Τους Έλληνες ναυτικούς τους αντικατέστησαν τριτοκοσμικοί ναυτικοί, κυρίως στον ξενοδοχειακό κλάδο, αμειβόμενοι ως επί το πλείστον  από φιλοδωρήματα επιβατών.

Ναυπηγήθηκαν υπερμεγέθη πλοία  τριών, τεσσάρων, πέντε και έξι χιλιάδων επιβατών που άρχισαν να επισκέπτονται τα νησιά της Καραϊβικής, τα Ελληνικά νησιά και άλλα μέρη καταστρέφοντας το θαλάσσιο οικοσύστημα, τα κοράλλια, τα χρωματιστά ψάρια, την υφή της θάλασσας, το πλαγκτόν, κατακλύζοντας νησιά και μέρη  που επισκέπτονταν, αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα των ανθρώπων και το αίσθημα φιλοξενίας,  κυρίως στην Ελλάδα αλλά και στη γειτονική χώρα, την Τουρκία.

Και θα έλεγε κανείς ότι «τουλάχιστον με όλα τα άτομα  που έρχονται η οικονομία μας θα ανορθωθεί προς όφελος του Ελληνικού λαού». Δυστυχώς, συνέβη ακριβώς το αντίθετο!  Οι επισκευαστικές βάσεις έκλεισαν, τα ξένα πλοία των τεσσάρων, πέντε και έξι χιλιάδων ατόμων περνούν απλώς για ολιγόωρη  παραμονή ώστε  να μην δίνεται η δυνατότητα στους επιβάτες να ξοδέψουν κάτι στη χώρα, τα δικά μας λιμάνια  να είναι λιμάνια περαστικά και όχι λιμάνια αναχωρήσεων όπως είχαν υποσχεθεί.

Έτσι, τα σημεία εκκινήσεων των πλοίων  αυτών είναι από τη Βενετία, τη Βαρκελώνη, τη Γένοβα, όπου η πρόσβαση είναι εύκολη με αεροπλάνα και αυτοκίνητα  και από την Κωνσταντινούπολη που έχουν τρία τεράστια αεροδρόμια και τυγχάνουν πολλών διευκολύνσεων.

Δυστυχώς  οι πολιτικοί εντυπωσιαζόμενοι από τα μεγέθη και μη αντιλαμβανόμενοι την επερχόμενη καταστροφή ενεθάρρυναν και ενθαρρύνουν την δημιουργία τεραστίων προβλητών, την πώληση λιμανιών, την μερική καταστροφή των θαλασσίων χώρων  επεμβαίνοντας στο οικοσύστημα, εμποδίζοντας τα θαλάσσια ρεύματα, καταστρέφοντας ιστορικά μέρη.

Θα πρέπει ίσως να σκεφτούμε αν ο «ιός» αυτός, που ήρθε ξαφνικά ήταν προβλέψιμος ή αν θα μπορούσαμε να τον αποφύγουμε.  Δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη για άλλους κλάδους αλλά ξέρω ότι η αλαζονεία του ανθρώπου μας οδήγησε σε πλοία που δεν είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε.

Πλοία τα οποία με το παραμικρό ατύχημα θα μπορούσαν να αποβούν μοιραία για πολλούς ανθρώπους, ναυπηγημένα σε μη ανθρώπινες διαστάσεις,  οπότε αναγκαστικά γίνονται αβαρίες στα θέματα ασφαλείας των επιβατών.

Και όντως απεδείχθη ότι  ένας «κορωνοϊός», μία σαλμονέλα, μία αόρατη γρίπη μεταδιδόμενη από τα κανάλια του αερισμού να  αφανίζει μία ανθρώπινη πολιτεία πέντε χιλιάδων ανθρώπων!

Εάν συμβεί οποιοδήποτε άλλο ατύχημα μη προβλέψιμο, φωτιά, πρόσκρουση, εισροή υδάτων, οι «κανονισμοί» εγκλωβίζουν πολλούς ανθρώπους σε διάφορα καταστρώματα απ’ όπου είναι πολύ δύσκολο να διαφύγουν εφ΄ όσον κάθε κατάστρωμα δεν έχει εισόδους- εξόδους διαφυγής  προς την θάλασσα και όλοι αναγκάζονται να πάνε  μόνο σε καταστρώματα με λέμβους  διασώσεως. Πράγμα δύσκολο για ηλικιωμένους ιδιαίτερα  σε ένα πανικό και αδύνατο σε ένα «μπλακ άουτ» του πλοίου.

Ίσως θα πρέπει να σκεφτούμε ότι ο πλανήτης μας είναι ένας ζων οργανισμός που κινείται από δυνάμεις στις οποίες όλοι πιστεύουμε και ότι κατά καιρούς  προσπαθεί να προστατευθεί από την καταστροφή του από το ανθρώπινο είδος.  Αυτό ζούμε σήμερα!

Είναι ευκαιρία για την Ελλάδα μετά τα όσα συνέβησαν και μετά από την εμπειρία που είχαμε, να αναλάβει πρωτοβουλία στον τομέα των επιβατηγών πλοίων και στα διεθνή φόρα και στον ΙΜΟ (International Maritime Organization) ώστε να ναυπηγούνται πλοία ανθρωπίνων διαστάσεων με όλα τα μέσα ασφαλείας, π.χ.  ο αερισμός να γίνεται με ατομικές μονάδες για να μη προσβάλλονται  όλα τα μέρη του πλοίου, να δημιουργηθούν έξοδοι διαφυγής σε όλα τα καταστρώματα και να αποφεύγονται οι προσεγγίσεις σε χώρους που δημιουργούνται καταστροφές στο περιβάλλον.

Και αναφέρομαι κυρίως στα κρουαζιερόπλοια στα οποία η παραμονή των επιβατών είναι πολυήμερη.  Δεν είναι ανάγκη τα μικρά νησιά να πλημμυρίζουν με ξένους που επισκέπτονται τη χώρα μόνο για μια ώρα και δεν προλαβαίνουν καν να δουν τα μέρη, αλλά να πάρουν μόνο μια φωτογραφία, χωρίς να κάνουν την παραμικρή δαπάνη.

Όλα αυτά δεν επιλύονται με τις  πολυάριθμες επιτροπές κρουαζιερών και με μελέτες που δημιουργούνται από τις κυβερνήσεις όταν συμμετέχουν αντικρουόμενα συμφέροντα.

Παράδειγμα: Το τουριστικό γραφείο θέλει να έρχονται χιλιάδες άνθρωποι, η αεροπορική εταιρεία θέλει να αυξήσει  τις πτήσεις και να χρησιμοποιήσει όσο το δυνατόν πιο μεγάλα αεροπλάνα, ο λεμβούχος θέλει να αποβιβάσει όσους περισσότερους μπορεί, τα λεωφορεία θέλουν ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών και τα μαγαζιά  θέλουν να διαθέτουν αναμνηστικά κατασκευής τρίτων χωρών,  μια που καταφέραμε να καταστρέψουμε την ελληνική χειροτεχνία και τα εργαστήρια τέχνης.

Τελικά όμως τα χρήματα που εισπράττει το κράτος είναι πολύ λίγα.  Πιθανότατα θα ήταν πολλαπλάσια εάν θα  μπορούσαμε να προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλού επιπέδου σε ανθρώπινη διάσταση με σεβασμό προς τις αρχιτεκτονικές παραδόσεις, να παρέχουμε φιλοξενία και αμόλυντο περιβάλλον.

Ίσως να ξανασκεφτούμε αν καλώς ξεπουλάμε τα λιμάνια μας σε ξένα κράτη, σε ξένα οικονομικά συμφέροντα, όπως την πληθώρα των μαρινών που πουλήσαμε σε τρίτους.

Επίσης, τώρα έχουμε στο πρόγραμμα  μας να πουλήσουμε και άλλα λιμάνια.  Ασφαλώς πολλοί ξένοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν  αυτόν τον  μοναδικό γεωγραφικό χώρο της υφηλίου, τις θάλασσές μας και τα νησιά μας.

Η οικονομία μας ίσως με την πώληση βελτιωθεί προσωρινά.   Ας σκεφτούμε όμως τα εγγόνια μας και τις μελλοντικές  γενεές και  ας αναρωτηθούμε τι θα τους έχει απομείνει!

Η Ευρώπη με τον «ιό» κατακερματίστηκε. Ακόμη και το ανθρώπινο είδος απειλείται.  Η ακτοπλοΐα είναι ακόμη Ελληνική με πλοία που έγιναν με μεγάλο κόπο.  Είναι πλοία σύγχρονα που διασφαλίζουν την ενότητα του έθνους.  Είναι οι φλέβες που συνδέουν τα νησιά με τον κορμό της χώρας μας.  Πρέπει να κάνουμε κάθε προσπάθεια να διατηρήσουμε τον κλάδο αυτό ανέπαφο, κλάδο τον οποίο  με μεγάλο κόπο ο ιδιωτικός τομέας δημιούργησε με σύγχρονα πλοία.

Είναι ευκαιρία τώρα με την κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη να αναθεωρήσουμε γενικότερα την πολιτική μας στη Ναυτιλία, να επαναφέρουμε τους Έλληνες ναυτικούς, να μειωθεί η ανεργία και να αφήσουμε στο περιθώριο συμφέροντα ξένα προς την χώρα μας, συμφέροντα ομοσπονδιών και μικροσυμφέροντα  διαφόρων κλάδων.

 

Είναι λοιπόν ευκαιρία την ώρα που βαλλόμεθα  από ένα «αόρατο» εχθρό να σκεφτούμε μήπως κάνουμε κάτι λάθος  ενάντια στη φύση και τα ανθρώπινα μεγέθη και να χαράξει η Ελλάδα το μέλλον της με λίγους, ελάχιστους ανθρώπους της κυβερνήσεως και ειδικούς μακριά από συμφέροντα (χωρίς να παραβλέπουμε τα οικονομικά), με ανθρώπους εγνωσμένης ευαισθησίας,  όπως μας αποδεικνύει ο κ. Τσιόδρας στο θέμα του «κορωνοϊού».

Λέμε ότι είμαστε η μεγαλύτερη ναυτιλία στον κόσμο. Ας φροντίσουμε, ως σωστοί Έλληνες, να γίνουμε πρωτοπόροι και σε μία ανθρώπινη ναυτιλία.

 

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Σκεφτείτε….

Θα είμαστε κοντά σας για κάθε βοήθεια.

Αναμένοντας τις σκέψεις  σας.

Με φιλικούς χαιρετισμούς και τιμή,

 

Ανδρέας  Ποταμιάνος»

 

 

ΙΔΡΥΜΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ : Η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΜΕΤΡΟ : ΑΥΤΟ ΣΥΝΑΓΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ, ΕΥΠΑΤΡΙΔΗ ΑΝΔΡΕΑ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ

Ιδρυμα  Ελληνισμου : 

΅Το Μεγαλειο  του Ελληνισμου και της Ελλλαδας υπηρξε παντα το Ανθρωπινο Μετρο. Παγκοσμια Μοναδικοτητα που οποτε την συνειδητοποιησαμε, την ενστερνισθηκαμε και καταλαβαμε την αξια της..... Μεγαλουργησαμε και διακριθηκαμε Παγκοσμια.

Και τουτο γιατι σε αυτη την μοναδικοτητα δεν μετραει η ποσοτητα και η Δυναμη, αλλα η Οντολογικη Υποσταση.  Αυτη ειναι και η Εννοια του Πολιτισμου.

        Οι Νικες μας σε αυτο βασιστηκαν, απο την Ναυμαχια της Σαλαμινας, μεχρι προσφατα στον Εβρο. Σε  αυτην την μοναδικοτητα μας, της ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, που μας "ενωνει" σε μια Κοινη πορεια Αναζητησης του Ανθρωπου, οπως διδασκει ο Σοφοκλης. Ταυτοχρονα αυτη η Μοναδικοτητα της Οντολογικης μας υποστασης, δινει στον καθε ενα απο εμας την δυνατοτητα και την δυναμη της Προσωπικοτητας,  δημιουργικα ανυποτακτης στα προκατασκευασμενα "Μοντέλα" της Δομικης Κοινωνιας, που ενοχλουνται απο το Ανθρωπινο Μετρο.

Οποτε  "παραδοθηκαμε" στην νοοτροπια της ποσοτικης ανθρωπινης ανυπαρξιας, χασαμε...χαθηκαμε.

Αυτο που εχουμε να προσφερουμε ειναι το Ανθρωπινο Μετρο. Οταν το συνειδητοποιησουμε θα "Νικησουμε". Σε αντιθετη πλευρα εστω και ασυνεινητα, επιλεγουμε αντι της Υποστασης και της Δημιουργιας , το αναλωσιμο και  ασκοπο της Ποσοτητικης υπαρξης.

Καθηγητης Ανδρεας Αθηναιος

Β.A., M.A., M.C.P., Ph.d, Post Doc.

 Case  Western Reserve University

University of Pennsylvania

τ. Πληρ. Υπουργος

Προεδρος ετ. Αναπτυξης,

και μελος της Διοικουσας-Συγκλητου Πανεπιστημίου Αιγαίου

Συμβουλος Πανεπιστημιου Θρακης

                                                                 -------------------------

ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ (εδω)

 

Ανδρέας Ποταμιάνος: Ο πατριάρχης της Κρουαζιέρας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου

Με μία επιστολή του προς τον πρωθυπουργό κ. Κ. Μητσοτάκη και αρμόδιους Υπουργούς, με συμπυκνωμένη εμπειρία δεκαετιών ο Ανδρέας Ποταμιάνος, ο άνθρωπος που πρώτος επινόησε και δημιούργησε την κρουαζιέρα με την εταιρία “ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ”, κλάδο που υπηρετεί με πάθος από θεσμικές θέσεις έως και σήμερα, με απόλυτη ευγένεια αλλά και μοναδική ουσία, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το παρόν και το μέλλον του κλάδου της κρουαζιέρας, την ακτοπλοΐα, τον τουρισμό, την Ελλάδα μας, τα νησιά μας, το θεσμικό σύστημα και το περιβάλλον.

Η επιστολή αυτή που έφτασε στα χέρια μου χθες, μου δημιούργησε ιδιαίτερη συγκίνηση, καθώς τον κ. Ανδρέα Ποταμιάνο τον γνωρίζω από όταν ήμουν μικρό παιδί του δημοτικού. Με τα πλοία της “ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ” ταξίδεψα για περισσότερα από 20 καλοκαίρια σε διάφορα μέρη του κόσμου με την οικογένεια μου και έχω γνωρίσει από πρώτο χέρι την ποιότητα, την ευγένεια, το οικογενειακό περιβάλλον που ανέδυε κάθε ταξίδι. Αξίζει να την διαβάσετε καθώς κάθε λέξη που χρησιμοποιεί έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.

Νίκος Κ. Δούκας
Ακολουθεί η επιστολή του κ. Ανδρέα Ποταμιάνου, αντιπροέδρου στον τομέα κρουαζιέρας του ΣΕΕΝ.

«Θα ήθελα με την επιστολή μου αυτή να σας ενημερώσω σχετικά με την πολιτική και τη στρατηγική που θα πρέπει να χαραχθεί  ώστε η χώρα μας να επωφεληθεί στο μέλλον από το τραγικό γεγονός που αντιμετωπίζουμε παγκοσμίως και το οποίο θα επηρεάσει την πατρίδα μας σε πολλούς τομείς της οικονομίας.
Η παρούσα κρίση θα πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις εάν ήταν προβλέψιμη ή όχι,  ή εάν οφείλεται σε λάθος επιπόλαιων χειρισμών από την παγκόσμια κοινότητα.
Εγώ θα προσπαθήσω να αναφερθώ στον τομέα της Επιβατηγού Ναυτιλίας και συγκεκριμένα στα πλοία περιηγήσεων και κρουαζιερών.  Έχω ασχοληθεί περισσότερο από  50 χρόνια στον τομέα αυτόν, ως Πρόεδρος  της Ενώσεως Επιβατηγών  Πλοίων επί  23 χρόνια και ως αντιπρόεδρος άλλα τόσα και τώρα ως αντιπρόεδρος στον  τομέα κρουαζιερών του ΣΕΕΝ, ο οποίος, υπό την προεδρία του κ. Μιχάλη Σακέλλη  εκπροσωπεί περισσότερα από εκατό πλοία.
Η οικογενειακή εταιρεία «Ηπειρωτική» ήταν η πρώτη που δημιούργησε τον συγκεκριμένο κλάδο της ναυτιλίας παγκοσμίως.  Από το 1953, για πρώτη φορά, ξεκινήσαμε τις κρουαζιέρες στα Ελληνικά νησιά με τους αείμνηστους  Νίκο Φωκά, Γενικό Γραμματέα και Αριστομένη Παπαχελά, διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΟΤ.
Γρήγορα η «Ηπειρωτική» επεξέτεινε τις κρουαζιέρες αυτές ανά την υφήλιο οργανώνοντας τακτικές περιηγήσεις στην Καραϊβική, στην Αλάσκα, στον Αμαζόνιο, στον Ορινόκο,  στα νησιά Γκαλάπαγκος, στην Ερυθρά Θάλασσα, στην Βαλτική και κρουαζιέρες στον Ειρηνικό, στην Χαβάη, την Καλιφόρνια και το Μεξικό.
Εκείνο που προσέφεραν οι κρουαζιέρες αυτές δεν ήταν μόνο τα σχεδόν «απάτητα από θαλάσσης» μέρη, τα καινούρια λιμάνια και τα εξωτικά νησιά που δεν είχε επισκεφθεί πλοίο κρουαζιέρας μέχρι τότε.
Το σημαντικό που προσέφεραν τα πλοία αυτά ήταν μια αληθινή φιλοξενία και άψογα ελληνικά πληρώματα, που έδιναν στους επιβάτες το αίσθημα φιλοξενίας και υπηρεσιών πρωτόγνωρων για εκείνη την εποχή.
Τα πλοία έφεραν την Ελληνική σημαία, κάνοντας όλους μας υπερήφανους, και  εκάλυπταν μέρη άγνωστα τότε για πολλούς επιβάτες που ήταν  κυρίως Αμερικανοί, Άγγλοι, Γερμανοί και από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.  Ακόμα στην Αλάσκα και σε άλλα μέρη είναι εγγεγραμμένο το όνομα του πλοίου της «Ηπειρωτικής», ΙΑΣΩΝ, που ήταν το πρώτο κρουαζιερόπλοιο  που επισκέφτηκε την περιοχή.
Η  επιτυχία των κρουαζιερών ήταν τόσο μεγάλη ώστε πολλοί από τους επιβάτες να επαναλαμβάνουν τα ταξίδια δύο και τρεις φορές τον χρόνο (οι περίφημοι “repeaters”) όχι μόνο για να δούν τα αξιοθέατα αλλά να συναντήσουν ξανά έναν φίλο τους, τον καπετάνιο, τον μηχανικό, τον cruise director, έναν θαλαμηπόλο που τους εξυπηρέτησε -τον αισθάνονταν φίλο τους -, τον Γιάννη, τον Κώστα, τον Γιώργο, τον Άδωνη…- με τους οποίους είχαν συνδεθεί κατά την διάρκεια των κρουαζιερών.
Η ζωή στα πλοία ήταν καλά σχεδιασμένη. Με ψυχαγωγία, με διαλέξεις  επιστημονικές και βεβαίως με πλούσια εστίαση που δεν την εύρισκαν τότε στα καλλίτερα ξενοδοχεία.
Την επιτυχία εκείνη ακολούθησαν και άλλες  Ελληνικές εταιρείες  με πλοία υπό Ελληνική σημαία όπως η SUNLINE, ο Τυπάλδος, ο Καβουνίδης, ο Κυρτάτας, ο Χατζηϊωάννου, ο Κολάκης, η γνωστή «HELMES», o Χανδρής, η «GREEKLINE»  και αργότερα η «FESTIVAL» και ο Περικλής Παναγόπουλος.
Η επιτυχία αυτή κίνησε το ενδιαφέρον του εξωτερικού, κυρίως των Αμερικανών, (όχι όμως και του αμερικανικού κράτους που διατήρησε το Jones Act -Cabotage-  για τα πλοία με αμερικανική σημαία)  οι οποίοι αντελήφθησαν ότι θα έπρεπε  να επενδύσουν στον τομέα αυτόν που παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον.
Προσπάθησαν να αντιγράψουν ακριβώς ό,τι είχαμε σχεδιάσει από την αρχή: Ψυχαγωγία  στα πλοία και επισκέψεις στα διάφορα αξιοθέατα. Αντελήφθησαν όμως και κάτι άλλο, ότι για λόγους οικονομικούς θα έπρεπε να ναυπηγηθούν τεράστια πλοία και να ναυτολογηθούν τριτοκοσμικά πληρώματα, με μικρό οικονομικό κόστος,  ώστε να δημιουργήσουν μεγάλη κερδοφορία για τις εταιρείες τους.
Έτσι γύρω στο 1975 άρχισε ο «πόλεμος». Θα έπρεπε  να «εξουδετερωθεί» η ελληνική σημαία και τα ελληνικά πληρώματα για να παραχωρήσουμε τη μοναδική μας γεωγραφική θέση υπό ξένες σημαίες πλοία και συμφέροντα.
Στον «πόλεμο» αυτόν επιστράτευσαν τις πρεσβείες τους, μέσα ενημέρωσης, ανθρώπους της Ελληνικής Ναυτιλίας που δεν είχαν σχέση με τις ελληνικές κρουαζιέρες ακόμη και πολιτικούς, υποσχόμενοι  ότι αν καταργηθεί το προνόμιο των ελληνικών πλοίων να επιβιβάζουν και να αποβιβάζουν επιβάτες στον Πειραιά θα πλημύριζαν την Ελλάδα με ξένους και  με μεγάλο όφελος για την ελληνική οικονομία, ότι  θα επισκεύαζαν τα πλοία τους στην Ελλάδα, ότι θα είχαν αφετηρία την Ελλάδα  ως «home port» και πολλά άλλα τέτοια.
Βεβαίως η δυνατότητα να παραλαμβάνουν επιβάτες και να πηγαίνουν στο εξωτερικό υπήρχε χωρίς κανένα περιορισμό.  Το πρόβλημά τους  ήταν πώς θα ανταγωνιστούν τα ελληνικά πλοία στον χώρο τον δικό μας, της Ανατολικής Μεσογείου όπου είχαμε καθιερωθεί. Ο «πόλεμος» από μέσα και έξω ήταν σκληρός.
Η Ένωσή μας με την βοήθεια και την στήριξη  της «Καθημερινής» και κυρίως του κ. Δημήτρη Καπράνου, της γνωστής δημοσιογραφικής οικογένειας Τσαμοπούλου και άλλων μέσων ενημέρωσης, προσπάθησε επί χρόνια να δώσει στους πολιτικούς να αντιληφθούν το ότι το να ενδώσουμε στις απαιτήσεις των ξένων θα ήταν καταστρεπτικό για την Ελληνική Ναυτιλία.
Η «Ηπειρωτική» είχε και μια άλλη  εμπειρία.  Το 1993 αποφασίσαμε να συνεργαστούμε με μια από τις μεγάλες Αμερικανικές εταιρείες.  Το δοκιμάσαμε αλλά γρήγορα αντιληφθήκαμε ότι ο σκοπός τους δεν ήταν να προβάλουμε τις αρχαιότητες μας, την ελληνική φιλοξενία ή τα Ελληνικά νησιά,  αλλά οι επιβάτες να παραμένουν για μεγάλο διάστημα στα πλοία,   περιορίζοντας τον χρόνο παραμονής στα νησιά ούτως ώστε να αναγκάζονται να ξοδεύουν τα χρήματά τους πάνω στο πλοίο και όχι στα μέρη που επισκέπτονται, κάτι που βεβαίως ήταν σε  βάρος της ελληνικής οικονομίας.
Είδαμε ότι αλλάζει τελείως το σκηνικό της φιλοξενίας, της προβολής και των σχέσεων, καθώς  στη μελλοντική πολιτική τους περιλαμβανόταν το να αντικατασταθούν τα ελληνικά πληρώματα με τριτοκοσμικά και βεβαίως να αλλάξει η σημαία!
Για τους λόγους αυτούς  αποφασίσαμε να διακόψουμε τη συνεργασία και να προσπαθήσουμε να παλέψουμε μόνοι μας.  Ίσως εκ των υστέρων οικονομικά και σε συνδυασμό με τις μετέπειτα εξελίξεις παγκοσμίως,  δεν  ήταν η καλύτερη λύση για την εταιρεία μας.
Αυτό όμως δεν το λογαριάσαμε και πρέπει να πω  πως για την απόφαση αυτή  βρήκαμε συμπαράσταση από τον τότε Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Ναυτιλίας.  Ήταν μία απόφαση για την οποία ουδέποτε μετανιώσαμε…
Πέρασαν χρόνια, οι διάφορες κυβερνήσεις -εκτός της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος προσωπικά είχε αντιληφθεί απολύτως το πρόβλημα  και κυρίως της τελευταίας περιόδου του ΠΑΣΟΚ και ελάχιστων αδύναμων φωνών-  εκάμφθησαν προ των απαιτήσεων των ξένων με αποτέλεσμα, όπως είχαμε προβλέψει και προειδοποιήσει (Η «Καθημερινή είχε τότε δημοσιεύσει άρθρο με τίτλο «Σαμποτάζ στο καμποτάζ») να καταγκρεμιστεί το ΝΑΤ από έσοδα, να χάσουν οι Έλληνες ναυτικοί την δουλειά τους στις κρουαζιέρες και να υποσταλεί η Ελληνική Σημαία από τα ελληνικά πλοία.
Οι επισκευαστικές βάσεις ερημώθηκαν και ο ελληνικός κλάδος πέρασε σε δοκιμασία.
Η σημαία του Παναμά, της Λιβερίας, των νήσων Μπαχάμας και Μάρσαλ υψώθηκαν σε πλοία αντί της Ελληνικής.  Τους Έλληνες ναυτικούς τους αντικατέστησαν τριτοκοσμικοί ναυτικοί, κυρίως στον ξενοδοχειακό κλάδο, αμειβόμενοι ως επί το πλείστον  από φιλοδωρήματα επιβατών.
Ναυπηγήθηκαν υπερμεγέθη πλοία  τριών, τεσσάρων, πέντε και έξι χιλιάδων επιβατών που άρχισαν να επισκέπτονται τα νησιά της Καραϊβικής, τα Ελληνικά νησιά και άλλα μέρη καταστρέφοντας το θαλάσσιο οικοσύστημα, τα κοράλλια, τα χρωματιστά ψάρια, την υφή της θάλασσας, το πλαγκτόν, κατακλύζοντας νησιά και μέρη  που επισκέπτονταν, αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα των ανθρώπων και το αίσθημα φιλοξενίας,  κυρίως στην Ελλάδα αλλά και στη γειτονική χώρα, την Τουρκία.
Και θα έλεγε κανείς ότι «τουλάχιστον με όλα τα άτομα  που έρχονται η οικονομία μας θα ανορθωθεί προς όφελος του Ελληνικού λαού». Δυστυχώς, συνέβη ακριβώς το αντίθετο!  Οι επισκευαστικές βάσεις έκλεισαν, τα ξένα πλοία των τεσσάρων, πέντε και έξι χιλιάδων ατόμων περνούν απλώς για ολιγόωρη  παραμονή ώστε  να μην δίνεται η δυνατότητα στους επιβάτες να ξοδέψουν κάτι στη χώρα, τα δικά μας λιμάνια  να είναι λιμάνια περαστικά και όχι λιμάνια αναχωρήσεων όπως είχαν υποσχεθεί.
Έτσι, τα σημεία εκκινήσεων των πλοίων  αυτών είναι από τη Βενετία, τη Βαρκελώνη, τη Γένοβα, όπου η πρόσβαση είναι εύκολη με αεροπλάνα και αυτοκίνητα  και από την Κωνσταντινούπολη που έχουν τρία τεράστια αεροδρόμια και τυγχάνουν πολλών διευκολύνσεων.
Δυστυχώς  οι πολιτικοί εντυπωσιαζόμενοι από τα μεγέθη και μη αντιλαμβανόμενοι την επερχόμενη καταστροφή ενεθάρρυναν και ενθαρρύνουν την δημιουργία τεραστίων προβλητών, την πώληση λιμανιών, την μερική καταστροφή των θαλασσίων χώρων  επεμβαίνοντας στο οικοσύστημα, εμποδίζοντας τα θαλάσσια ρεύματα, καταστρέφοντας ιστορικά μέρη.
Θα πρέπει ίσως να σκεφτούμε αν ο «ιός» αυτός, που ήρθε ξαφνικά ήταν προβλέψιμος ή αν θα μπορούσαμε να τον αποφύγουμε.  Δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη για άλλους κλάδους αλλά ξέρω ότι η αλαζονεία του ανθρώπου μας οδήγησε σε πλοία που δεν είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε.
Πλοία τα οποία με το παραμικρό ατύχημα θα μπορούσαν να αποβούν μοιραία για πολλούς ανθρώπους, ναυπηγημένα σε μη ανθρώπινες διαστάσεις,  οπότε αναγκαστικά γίνονται αβαρίες στα θέματα ασφαλείας των επιβατών.
Και όντως απεδείχθη ότι  ένας «κορωνοϊός», μία σαλμονέλα, μία αόρατη γρίπη μεταδιδόμενη από τα κανάλια του αερισμού να  αφανίζει μία ανθρώπινη πολιτεία πέντε χιλιάδων ανθρώπων!
Εάν συμβεί οποιοδήποτε άλλο ατύχημα μη προβλέψιμο, φωτιά, πρόσκρουση, εισροή υδάτων, οι «κανονισμοί» εγκλωβίζουν πολλούς ανθρώπους σε διάφορα καταστρώματα απ’ όπου είναι πολύ δύσκολο να διαφύγουν εφ΄ όσον κάθε κατάστρωμα δεν έχει εισόδους- εξόδους διαφυγής  προς την θάλασσα και όλοι αναγκάζονται να πάνε  μόνο σε καταστρώματα με λέμβους  διασώσεως. Πράγμα δύσκολο για ηλικιωμένους ιδιαίτερα  σε ένα πανικό και αδύνατο σε ένα «μπλακ άουτ» του πλοίου.
Ίσως θα πρέπει να σκεφτούμε ότι ο πλανήτης μας είναι ένας ζων οργανισμός που κινείται από δυνάμεις στις οποίες όλοι πιστεύουμε και ότι κατά καιρούς  προσπαθεί να προστατευθεί από την καταστροφή του από το ανθρώπινο είδος.  Αυτό ζούμε σήμερα!
Είναι ευκαιρία για την Ελλάδα μετά τα όσα συνέβησαν και μετά από την εμπειρία που είχαμε, να αναλάβει πρωτοβουλία στον τομέα των επιβατηγών πλοίων και στα διεθνή φόρα και στον ΙΜΟ (International Maritime Organization) ώστε να ναυπηγούνται πλοία ανθρωπίνων διαστάσεων με όλα τα μέσα ασφαλείας, π.χ.  ο αερισμός να γίνεται με ατομικές μονάδες για να μη προσβάλλονται  όλα τα μέρη του πλοίου, να δημιουργηθούν έξοδοι διαφυγής σε όλα τα καταστρώματα και να αποφεύγονται οι προσεγγίσεις σε χώρους που δημιουργούνται καταστροφές στο περιβάλλον.
Και αναφέρομαι κυρίως στα κρουαζιερόπλοια στα οποία η παραμονή των επιβατών είναι πολυήμερη.  Δεν είναι ανάγκη τα μικρά νησιά να πλημμυρίζουν με ξένους που επισκέπτονται τη χώρα μόνο για μια ώρα και δεν προλαβαίνουν καν να δουν τα μέρη, αλλά να πάρουν μόνο μια φωτογραφία, χωρίς να κάνουν την παραμικρή δαπάνη.
Όλα αυτά δεν επιλύονται με τις  πολυάριθμες επιτροπές κρουαζιερών και με μελέτες που δημιουργούνται από τις κυβερνήσεις όταν συμμετέχουν αντικρουόμενα συμφέροντα.
Παράδειγμα: Το τουριστικό γραφείο θέλει να έρχονται χιλιάδες άνθρωποι, η αεροπορική εταιρεία θέλει να αυξήσει  τις πτήσεις και να χρησιμοποιήσει όσο το δυνατόν πιο μεγάλα αεροπλάνα, ο λεμβούχος θέλει να αποβιβάσει όσους περισσότερους μπορεί, τα λεωφορεία θέλουν ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών και τα μαγαζιά  θέλουν να διαθέτουν αναμνηστικά κατασκευής τρίτων χωρών,  μια που καταφέραμε να καταστρέψουμε την ελληνική χειροτεχνία και τα εργαστήρια τέχνης.
Τελικά όμως τα χρήματα που εισπράττει το κράτος είναι πολύ λίγα.  Πιθανότατα θα ήταν πολλαπλάσια εάν θα  μπορούσαμε να προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλού επιπέδου σε ανθρώπινη διάσταση με σεβασμό προς τις αρχιτεκτονικές παραδόσεις, να παρέχουμε φιλοξενία και αμόλυντο περιβάλλον.
Ίσως να ξανασκεφτούμε αν καλώς ξεπουλάμε τα λιμάνια μας σε ξένα κράτη, σε ξένα οικονομικά συμφέροντα, όπως την πληθώρα των μαρινών που πουλήσαμε σε τρίτους.
Επίσης, τώρα έχουμε στο πρόγραμμα  μας να πουλήσουμε και άλλα λιμάνια.  Ασφαλώς πολλοί ξένοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν  αυτόν τον  μοναδικό γεωγραφικό χώρο της υφηλίου, τις θάλασσές μας και τα νησιά μας.
Η οικονομία μας ίσως με την πώληση βελτιωθεί προσωρινά.   Ας σκεφτούμε όμως τα εγγόνια μας και τις μελλοντικές  γενεές και  ας αναρωτηθούμε τι θα τους έχει απομείνει!
Η Ευρώπη με τον «ιό» κατακερματίστηκε. Ακόμη και το ανθρώπινο είδος απειλείται.  Η ακτοπλοΐα είναι ακόμη Ελληνική με πλοία που έγιναν με μεγάλο κόπο.  Είναι πλοία σύγχρονα που διασφαλίζουν την ενότητα του έθνους.  Είναι οι φλέβες που συνδέουν τα νησιά με τον κορμό της χώρας μας.  Πρέπει να κάνουμε κάθε προσπάθεια να διατηρήσουμε τον κλάδο αυτό ανέπαφο, κλάδο τον οποίο  με μεγάλο κόπο ο ιδιωτικός τομέας δημιούργησε με σύγχρονα πλοία.
Είναι ευκαιρία τώρα με την κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη να αναθεωρήσουμε γενικότερα την πολιτική μας στη Ναυτιλία, να επαναφέρουμε τους Έλληνες ναυτικούς, να μειωθεί η ανεργία και να αφήσουμε στο περιθώριο συμφέροντα ξένα προς την χώρα μας, συμφέροντα ομοσπονδιών και μικροσυμφέροντα  διαφόρων κλάδων.
Είναι λοιπόν ευκαιρία την ώρα που βαλλόμεθα  από ένα «αόρατο» εχθρό να σκεφτούμε μήπως κάνουμε κάτι λάθος  ενάντια στη φύση και τα ανθρώπινα μεγέθη και να χαράξει η Ελλάδα το μέλλον της με λίγους, ελάχιστους ανθρώπους της κυβερνήσεως και ειδικούς μακριά από συμφέροντα (χωρίς να παραβλέπουμε τα οικονομικά), με ανθρώπους εγνωσμένης ευαισθησίας,  όπως μας αποδεικνύει ο κ. Τσιόδρας στο θέμα του «κορωνοϊού».
Λέμε ότι είμαστε η μεγαλύτερη ναυτιλία στον κόσμο. Ας φροντίσουμε, ως σωστοί Έλληνες, να γίνουμε πρωτοπόροι και σε μία ανθρώπινη ναυτιλία.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Σκεφτείτε….
Θα είμαστε κοντά σας για κάθε βοήθεια.
Αναμένοντας τις σκέψεις  σας.
Με φιλικούς χαιρετισμούς και τιμή,

Ανδρέας  Ποταμιάνος

                                                           -------------------------

Ο ΕΥΠΑΤΡΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ (Αρθρο του 2014 εδω)  

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΕΥΠΑΤΡΙΔΗΣ

Μέσα Ιουνίου. Πειραιάς. Μεσημέρι με ζέστη. Στον τελευταίο όροφο του κτιρίου η σημαία της Ηπειρωτικής, με το χρυσό βυζαντινό σταυρό μέσα στο μπλε φόντο κυματίζει από έναν ήπιο ανατολικό άνεμο. Στο εσωτερικό ο Ανδρέας Ποταμιάνος με τη συνηθισμένη στολή εργασίας του, γκρί πανταλόνι, λευκό υποκάμισο και σε κάποια καρέκλα αφημένο το μπλε σακάκι. Τηλέφωνα, χαρτομάνι, συνεννοήσεις, συναντήσεις, η σχετική ένταση, όλα όσα χαρακτηρίζουν τη ζωή ενός επιχειρηματία.

Πάνε 30 χρόνια που γνωριστήκαμε, κι αυτή η σχέση είχε, έχει κάτι ξεχωριστό. Δεν θυμάμαι ποτέ να συζητήσαμε κάτι δυσάρεστο που να μας αφορά. Ποτέ δεν αναφερθήκαμε στις σημαίες (μας) που υπεστάλησαν, όπως επίσης ποτέ δεν κάναμε «δουλειές». Ως εκ τούτων η σχέση ήταν καθαρά φιλική.

Στο ίδιο πνεύμα κύλησε και η συζήτηση που ακολουθεί. Ο λόγος του αιφνιδιάζει, κυρίως διότι περίμενες να ακούσεις, λόγω κοινωνικής θέσης αλλά και ηλικίας διαφορετικά πράγματα. Έτσι πιο συντηρητικά, πιο συντεταγμένα. Ως εκ τούτου, ότι ακούγεται είναι ενδιαφέρον.

Ξεκινάμε με τι άλλο; Τουρισμό!

- Έχουμε λόγο να συμμεριζόμαστε τις πρωθυπουργικές αισιοδοξίες για το πλήθος των τουριστών που θα ξεπεράσουν τα 20 εκατομμύρια φέτος σύμφωνα με τις εξαγγελίες;

- Το πλήθος είναι σημαντικό. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το τι εισπράττουμε. Συνεπώς πρέπει να εστιάσουμε στην ποιότητα, στις υπηρεσίες που παρέχουμε και στο να ορίσουμε το στόχο μας. Τι εννοώ; Παλιότερα έρχονταν στην Ελλάδα καθημερινώς 2.500 Αμερικανοί τουρίστες αεροπορικώς και δαπανούσαν πολλές μέρες σε κρουαζιέρες στα Ελληνικά νησιά. Στις μέρες μας έρχονται κάποιοι Αμερικανοί μέσω Ευρώπης ή Τουρκίας, αλλά αφενός μεν είναι πολύ λιγότεροι αφετέρου είναι περαστικοί, κάθονται ελάχιστα. Βεβαίως αυτό προκειμένου να επιτευχθεί είναι πολύπλοκο. Πρέπει να πεισθούν οι αεροπορικές εταιρείες να έχουν κατευθείαν ανταποκρίσεις, πρέπει να υπάρχουν πλοία με Ελληνική σημαία, να επιχειρούν στις Ελληνικές θάλασσες, πρέπει τα πλοία αυτά να επισκευάζονται σε Ελληνική ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Πρέπει με λίγα λόγια, τα χρήματα από όλο αυτό τον κύκλο εργασίας να παραμένουν στην Ελλάδα. Έχουμε λοιπόν το θέμα του Περάματος που για διάφορους λόγους έχει νεκρωθεί, δεν έχουμε εθνικό αερομεταφορέα, έχουμε ένα καλό μεν αλλά πανάκριβο αεροδρόμιο, σε αντίθεση με την Τουρκία που έχει μια καταπληκτική αεροπορική εταιρεία και οικοδομεί νέα, καλά αεροδρόμια. Έχουμε βεβαίως πληθώρα πτήσεων charters κατευθείαν στα νησιά, αλλά αυτός είναι φτηνός τουρισμός, δεν αφήνει κάτι ιδιαίτερο στον τόπο. Υπάρχει τέλος και μια έλλειψη καλών, ποιοτικών ξενοδοχειακών μονάδων στο κέντρο που θα προσελκύσουν υψηλά εισοδήματα.

- Ο τόπος μας με όλη αυτή την ιδιαιτερότητα που τον διακρίνει, δείχνει να είναι ασύμβατος με τη λογική των μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων. Μήπως θα ήταν σωστό να κρατηθεί ένα πιο Ελληνικό μέτρο.

- Απολύτως. Υπάρχουν περιοχές όμως μπορούν να δεχθούν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. Όπως η Χαλκιδική ή η Κρήτη. Εκεί υπάρχουν οι συνθήκες ή ο χώρος. Αλλά σε άλλες περιοχές τα ξενοδοχεία πρέπει να ταιριάζουν απαραίτητα στο περιβάλλον και να έχουν την ανάλογη υψηλή ποιότητα.

- Πάμε και στο πλήθος των τουριστών. Υπάρχουν εποχές που η ιδιαίτερα πυκνή παρουσία επισκεπτών ακυρώνει κάθε τι ξεχωριστό.

- Πολύ σωστά. Πρέπει να προσέξουμε πόσους τουρίστες μπορεί να απορροφήσει σε μονάδα χρόνου μια περιοχή. Κλασσικό παράδειγμα είναι η Σαντορίνη. Δεν είναι δυνατόν να καταφθάνουν κάθε μέρα 6 ή 8 κρουαζιερόπλοια και να υπάρχουν σχεδόν τις ίδιες ώρες, ταυτόχρονα 10.000 κόσμο και να συνωστίζονται στα σοκάκια. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα από Ελλάδα. Παίρνουν μια σειρά από φωτογραφίες, λένε ότι πήγαν στην Ελλάδα αλλά δεν είδαν κάτι από αυτήν. Ούτε φιλοξενία, ούτε κουζίνα, ούτε τοπικό χρώμα και για να έρθουμε και στο προκείμενο, δεν άφησαν και χρήματα. Υπάρχει και η πολιτική των εταιρειών να κρατούν τους επιβάτες όσο γίνεται περισσότερο στο πλοίο για προφανείς, οικονομικούς λόγους. Ήταν μια ριζική διαφωνία μου αυτή, όταν κάναμε συνεργασίες με αλλοδαπές εταιρείες. Σε κάθε περίπτωση το θέμα το αισθητικό είναι το σημαντικότερο. Να μην χάσει δηλαδή η Ελλάδα τον χαρακτήρα της, να μην γίνει σαν όλες τις άλλες τουριστικές χώρες.

- Οφείλουμε να ανησυχούμε ότι σε κάποιο βαθμό αυτό ήδη συμβαίνει;

- Υπάρχουν αρκετά νησιά που κρατούν ακόμα. Η Υδρα, η Πάτμος, η Σκόπελος και αρκετά άλλα. Ατυχώς αυτό δεν συμβαίνει παντού. Σε αυτό το σημείο η οικονομική ύφεση λειτούργησε θετικά καθώς επιβράδυνε σημαντικά το ρυθμό αλλοίωσης. Αντιλαμβάνομαι βέβαια και την αγωνία των ντόπιων να επιζήσουν με τρεις μόνον μήνες δραστηριότητας. Πλην όμως και εδώ μπορεί να υπάρξει λύση, διότι η τουριστική περίοδος μπορεί να επεκταθεί με προγραμματισμένες και στοχευμένες κινήσεις σε άλλο κοινό. Εξαρτάται πάντα το επίπεδο υπηρεσιών και στο που, πως απευθύνεσαι. Να μην λησμονούμε και το θρησκευτικό τουρισμό, όπου συναντούμε και την αναπτυσσόμενη αγορά της ομόθρησκης Ρωσίας.

- Λίγα λόγια για τη σύγκριση του τουρίστα της δεκαετία του '70 με τον σημερινό.

- Κατ' ουσίαν δεν υπάρχει σύγκριση. Τόσο στο προφίλ του επισκέπτη όσο και στο οικονομικό κομμάτι. Σήμερα εισπράττουμε πολύ λιγότερους ναύλους από ότι προ 15ετίας παρά το γεγονός ότι όλα έχουν ακριβύνει. Είναι και οι διάφορες οικονομικές συγκυρίες αλλά κυρίως είναι η αβουλία των κυβερνήσεων, η αδυναμία τους να πάρουν μια σωστή απόφαση και η επιθυμία τους να μεταφέρουν το πρόβλημα στην επόμενη κυβέρνηση. Είναι απαράδεκτο αν μην υπάρχει κρουαζιερόπλοιο με ελληνική σημαία και ότι συμβαίνει με το Ν.Α.Τ. Έχει χάσει τεράστια έσοδα από την υποστολή της ελληνικής σημαίας από τα ελληνικά κρουαζιερόπλοια, που απασχολούσαν χιλιάδες ναυτικούς. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της αδιαφορίας των ελληνικών κυβερνήσεων στην περίοδο 1999 -2000 που δεν αντελήφθησαντην σημασία της ελληνικής επιβατικής ναυτιλίας για την οικονομία της χώρας και την παρουσία της στο Αιγαίο.

- Αν αύριο το πρωί είχε την απόλυτη εξουσία τι θα έπραττες σε τουριστικό επίπεδο;

- Κατ' αρχήν νόμο που θα εφαρμόζεται, ο οποίος θα προστάτευε τα νησιά από πολεοδομικές και άλλες παρεμβάσεις. Ακολούθως να αναβαθμίσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών. Στη συνέχεια οτιδήποτε απαιτείται ώστε να γίνει αντιληπτό ότι είναι ιδεώδης τόπος, αλλά και νομική, φορολογική σταθερότητα να προσκαλέσεις σοβαρούς επενδυτές, χωρίς να ήμαστε ενδοτικοί.

- Θα μπορούσε η Ελλάδα να είχε αποφύγει το Μνημόνιο;

- Δεν έχω ακριβή στοιχεία, δεν έχω διαπραγματευθεί, αλλά εκτιμώ ότι ήταν φανερό εδώ και πολλά χρόνια η προβληματική πορεία του υπέρογκου δανεισμού, όπως επίσης ότι κανείς δεν επισήμανε ότι μας δανείζουν δεν μας χαρίζουν. Είναι επίσης γεγονός ότι οι ξένοι έχουν επωφεληθεί πάρα πολύ από από αυτή την κατάσταση, όπως ότι θα έπρεπε να αντιδράσουμε πολύ πιο δυναμικά. Θα έπρεπε να βρεθεί άλλος τρόπος, διότι έτσι όπως γίνεται καταστρέφεται και ξεπουλιέται η χώρα. Κι αυτό είναι το χειρότερο. Βλέπουμε τώρα λιμάνια, υποδομές παραχωρούνται αναγκαστικά σε ξένους. Διότι ο πλούτος της Ελλάδας ποιος είναι; Η μοναδικότητά της. Δεν υπάρχουν άλλες περιοχές σαν τον τόπο μας για νησιωτικό τουρισμό. Αντε να βάλουμε και την Καραϊβική και αυτό το ξέρουν βέβαια και οι ξένες εταιρείες και ενδιαφέρονται να διέρχονται από τον ελληνικό χώρο χωρίς όμως και να τον καθιστούν home port. Και το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι: Ποια Ελλάδα; Εκείνη που θα ανήκει στους Έλληνες ή εκείνη που θα ανήκει στους ξένους. Τα νησιά μας θα υπάρχουν. Το θέμα είναι σε ποιον θα ανήκουν.

- Σε όλο αυτό το περίπλοκο θέμα κατά πόσο ευθύνεται ο μέσος πολίτης.

- Ο πολίτης εμπιστεύθηκε τους πολιτικούς. Ο πολίτης δεν έχει ευθύνη.

- Η θέση της Ε.Ε;

- Σαφώς άδικη πολιτική. Λάθος το Μάαστριχτ, λάθος το ενιαίο νόμισμα. Με την πολιτική που ακολουθείται καταστρέφεται όλη η οικονομία της Ελλάδας. Αν δεν υπάρξουν κίνητρα, νομική σταθερότητα και εμπιστοσύνη δεν θα αλλάξει κάτι.

- Στις πολλές επαφές που είχες, έχεις με πολιτικούς τόσους γενεών που έχεις γνωρίσει, τους έχεις μεταφέρει αυτές τις απόψεις σου;

- Βεβαίως και συμφωνούν αλλά δεν ξέρω τι πιέσεις δέχονται.

- Πιστεύεις ότι υπάρχει μια παρακμιακή πορεία των Ελλήνων πολιτικών σε σύγκριση με τους πολιτικούς του παρελθόντος;

- Αλλάζουν οι εποχές, αλλάζει και η χώρα, αλλά νομίζω ότι το επίπεδο των πολιτικών τους παρελθόντος ήταν ανώτερο. Ευθύνονται πολλά για αυτό. Είναι και θέμα πειθαρχίας, εκπαίδευσης.

- Να μιλήσουμε για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 ; Λάθος ή σωστό που τους αναλάβαμε;

- Εγώ ήμουν πάντα υπέρ της ανάθεσης. Ότι έπρεπε δηλαδή κάποτε να οργανωθούν εδώ και πράγματι οργανώσαμε εξαιρετικούς σε κάθε επίπεδο αγώνες, δείξαμε τον καλύτερο εαυτό μας. Επίσης μας οδήγησαν σχεδόν αναγκαστικά σε μια σειρά από έργα που ίσως δεν γίνονταν ποτέ. Τώρα το τι ακριβώς έγινε στο οικονομικό κομμάτι, τι υπερτιμολογήσεις, τι έξοδα που δεν θα έπρεπε να είχαν γίνει δεν μπορώ να το αποτιμήσω. Ασφαλώς και έγιναν λάθη σε αυτό το σημείο, όπως και ότι υπάρχουν σήμερα πολλά κτίρια τα οποία δεν είναι αξιοποιήσιμα.

- Στηρίζεις την ιδέα της πίστας F1 στην Δραπετσώνα. Θα μου επιτρέψεις την άποψη ότι είναι κάπως ουτοπική, έτσι για να το εκφράσω διακριτικά.

- Είναι αλήθεια ότι είναι μεγαλεπήβολο σχέδιο. Αν δεν έχει η κυβέρνηση τη βούληση να το πάρει σοβαρά δεν μπορεί να προχωρήσει. Είναι τόσο μεγάλο που ξεφεύγει από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Είναι σχεδόν όπως και οι Ολυμπιακοί αγώνες. Έτσι όπως το βλέπω, νομίζω ότι ξεφεύγει από τις δυνατότητες της παρούσης γενεάς.

- Πάμε στον Πειραιά, στο λιμάνι.

- Είμαι σφόδρα αντίθετος στην πώληση του λιμανιού. Έχω μιλήσει με ξένες εταιρείες. Είναι διατεθειμένοι τόσο να εγγυηθούν για κάποια χρόνια προσεγγίσεις, όσο και να καταβάλουν μισθώματα για χώρους και εγκαταστάσεις μου θα μισθώσουν. Δεν πρέπει να το πουλήσουμε. Και αυτό που λέω εγώ το καταλαβαίνουν και άλλοι. Ο Ο.Λ.Π. το καταλαβαίνει, ο Δήμαρχος το καταλαβαίνει. Είναι και θέματα νομικά. Αν μπορείς να το πουλήσεις. Αν τελικά πουλήσεις τα νησιά, τα λιμάνια, τα νερά, τι θα περισσέψει; Δεν θα υπάρχει η Ελλάδα με τη μορφή που τη γνωρίσαμε.

- Παγκοσμιοποίηση, Ενωμένη Ευρώπη. Η γνώμη σου;

- Το πείραμα απέτυχε. Ο σκοπός ήταν να ζούσε καλύτερα ο κόσμος. Να ήταν οι πολίτες ευτυχισμένοι. Εγώ δεν το βλέπω αυτό. Αν πρέπει να το χρεώσω κάπου, θα το χρέωνα στους πολιτικούς που δείχνουν να είναι εκτός πραγματικότητας.

- Ας τελειώσουμε με κάτι από το παρελθόν. Είναι αληθές ότι με τα δικά σας πλοία κατέβηκε η ελληνική μεραρχία στην Κύπρο το θέρος του '64 και μάλιστα υπό κάλυψη.

- Ναι είναι ακριβές. Κατόπιν προτροπής του τότε πρωθυπουργού αειμνήστου Γεωργίου Παπανδρέου. Είχαμε πάρει την απόφαση με τον πατέρα μου και τον αδελφό μου Γιώργο. Στην αρχή οι στρατιώτες ήταν με πολιτικά. Το είδαμε σαν υποχρέωση. Όταν μάλιστα επέστρεψε η Μεραρχία αρνηθήκαμε να μεταφέρουμε έστω και ένα φαντάρο και οποιοδήποτε στρατιωτικό υλικό. Θεωρήσαμε ότι ήταν ένα μεγάλο σφάλμα, μετά από τόσες θυσίες να επιστρέψει η μεραρχία, η οποία διασφάλιζε την ανεξαρτησία της Κύπρου. μια άποψη η οποία δυστυχώς επαληθεύτηκε το καλοκαίρι του '74.

Κάπου εδώ τέλειωσε το μαγνητοφωνημένο κομμάτι της κουβέντας, η συνάντηση ολοκληρώθηκε με ανάλαφρη, καλοκαιρινή συζήτηση. Μέσα Ιουνίου. Πειραιάς. Μεσημέρι με ζέστη. Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη Χαμοζωή του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, μπορεί να έχει εξαφανισθεί η ένδεια που περιγράφει «…η στεναχώρια και η φτώχεια μας παίδευαν ασώπαστες.», αλλά οδηγούμαστε στο απαισιόδοξο συμπέρασμα πως το λιμάνι, όπως και όλος ο τόπος, μάλλον έχει χάσει περισσότερα απ' ότι έχει κερδίσει. Αυτό το σύνθετο της Ε.Ε. της παγκοσμιοποίησης και της συντεταγμένης χρεοκοπίας που βιώνουμε δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

Το κοντινό μέλλον θα μας δείξει αν δικαίως ανησυχούμε.